Ποια θρεπτικά συστατικά περιείχαν τα γεύματα που επέλεξαν τα παιδιά ως αγαπημένα τους;

    Στο έντυπο που δινόταν καθημερινά στα παιδιά για μία εβδομάδα κληθηκαν να συμπληρώσουν το γεύμα που τους άρεσε πιο πολύ και να αναζητήσουν τα θρεπτικά συστατικά που τους πρόσφερε αυτό, εννοείται με τη βοήθεια των γονέων τους. Οι οδηγίες προς τους γονείς ήταν να αφήσουν τα παιδιά ελεύθερα να επιλέξουν το αγαπημένο τους ημερήσιο γεύμα (από τα πέντε της ημέρας) χωρίς να κάνουν οι ίδιοι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες της οικογένειας. Τα στοιχεία που σημείωσαν γονείς αλλά και μαθητές (με ζήλο στις προγραφικές ασκήσεις) συγκεντρώθηκαν και παρουσιάζονται παρακάτω.

Δεδομένου ότι τα θρεπτικά συστατικά δεν καταναλώνονται μεμονωμένα αλλά βρίσκονται στα τρόφιμα σε διάφορους συνδυασμούς, τα ποσοστά που φαίνονται αντιπροσωπεύουν το ποσοστό π.χ. της πρωτεϊνης που υπήρχε στα γεύματα των παιδιών για τη συγκεκριμένη ημέρα.

Υπερτερούν τα λίπη και ακολουθούν οι υδατάνθρακες

Λίπη και βιταμίνες καταλαμβάνουν τη πρώτη και δεύτερη θέση

Πολύ μικρή η διαφορά ανάμεσα στα λίπη και τις βιταμίνες

Σχεδόν ίδιο ποσοστό καταλαμβάνουν κι εδώ τα λίπη με τις βιταμίνες

Υπερτερούν τα λίπη και στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι υδατάνθρακες

 Τα δεδομένα αυτά θα είχαν ίσως μεγαλύτερη σημασία αν αντιπροσώπευαν όλα τα γεύματα της ημέρας του παιδιού. Θα μπορούσαμε να ερευνήσουμε ποια θρεπτικά συστατικά καταλαμβάνει καθημερινά ο μαθητής, ποια περισσότερο, λιγότερο και να βγάλουμε αντίστοιχα συμπεράσματα για την ημερήσια αλλά και για την εβδομαδιαία κατανάλωση. Αυτό όμως σίγουρα θα ήταν πολύ χρονοβόρο για τους γονείς και δεν υπήρξε τέτοια πρόθεση. 
 Ο στόχος, που θεωρώ ότι επιτεύχθηκε, ήταν να έχουν τα παιδιά μια πρώτη επαφή με τα θρεπτικά συστατικά αλλά και τη γενικότερη σημασία της υγιεινής διατροφής. Θα δίνονται περισσότερες πληροφορίες και θα γίνεται εξάσκηση των παιδιών στην αναγνώριση των θρεπτικών συστατικών στη τάξη.
 Ενημερωτικά σας αναφέρω παρακάτω κάποια στοιχεία, ιδιαίτερα χρήσιμα για όους τους γονείς που ενδιαφέρονται και ασχολούνται με την υγιεινή διατροφή των παιδιών τους,στοιχεία που άντλησα από τις σημειώσεις του επιμορφωτικού προγράμματος του ΕΥΖΗΝ για τη διατροφή.
  Διαιτολόγοι- Διατροφολόγοι υποστηρίζουν ότι από τα διάφορα τρόφιμα που ανήκουν στην ίδια ομάδα τροφίμων έχουν καθοριστεί συγκεκριμένες ποσότητες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από παρόμοια σύσταση και παρέχουν το ίδιο ποσό ενέργειας. Οι ποσότητες αυτές καλούνται "ισοδύναμα", είναι ισάξιες και μπορούν να ανταλλαγούν μεταξύ τους.
 Επιπλέον οι ποσότητες των τροφίμων που χρειάζεται να καταναλώνουν τα άτομα ημερησίως εξαρτώνται από το φύλο, την ηλικία καθώς και το επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας.
 Το Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας της Αμερικής-USDA αναφέρει ότι ο ενδεικτικός αριθμός ισοδυνάμων από την ομάδα των δημητριακών, που προτείνεται να καταναλώνονται ημερησίως για την ηλικιακή ομάδα των παιδιών 4-8 και για τα δύο φύλα είναι 5 ισοδύναμα.
Ένα ισοδύναμο από την ομάδα των δημητριακών αντιστοιχεί σε

• 1 φέτα ψωμί
• 2 φρυγανιές
• 1/2 φλιτζάνι δημητριακά πρωινού
• 1/2 φλιτζάνι μαγειρεμένο ρύζι
• 1/2 φλιτζάνι μαγειρεμένα ζυμαρικά
• 1 μικρή πατάτα
• 1/3 φλιτζανιού βρώμη
• 1/2 φλιτζάνι καλαμπόκι

 Ο ενδεικτικός αριθμός ισοδυνάμων από την ομάδα των γαλακτοκομικών που συστήνεται να καταναλώνεται από παιδιά ηλικίας 4-8 και των δύο φύλων είναι 2,5 ισοδύναμα.
 Ένα ισοδύναμο από την ομάδα των γαλακτομικών αντιστοιχεί σε

• 1 φλιτζάνι γάλα
• 1/2 φλιτζάνι γάλα εβαπορέ
• 1 κεσεδάκι γιαούρτι
• 40γρ. ή 2 φέτες σκληρού τυριού
• 1 φλιτζάνι τυρί τύπου cottage 0-2%
• 1 φλιτζάνι παγωμένο γιαούρτι
• 1 & 1/2 φλιτζάνι παγωτό με χαμηλά λιπαρά.

 Αναφορικά με την ομάδα των φρούτων τα ισοδύναμα που προτείνονται για παιδιά ηλικίας 4-8, των δύο φύλων είναι 1-1,5 ισοδύναμα.

Ένα ισοδύναμο από την ομάδα των φρούτων αντιστοιχεί σε 

• 1 μικρό μήλο
• 1 μέτριο αχλάδι
• 1 μέτριο πορτοκάλι
• 1 μέτριο ροδάκινο
• 8 φράουλες
• 1 φλιτζάνι σταφύλια
• 1 μικρή μπανάνα
• 1/2 φλιτζάνι αποξηραμένα φρούτα
• 1 φέτα καρπουζιού
• 1 φλιτζάνι ανανά
• 1/2 φλιτζάνι φυσικός χυμός φρούτων

 1,5 ισοδύναμα από την ομάδα των λαχανικών συστήνεται να καταναλώνουν καθημερινά τα παιδιά και των δύο φύλων, ηλικίας 4-8.

 Ένα ισοδύναμο από την ομάδα των λαχανικών αντιστοιχεί 

για τα περισσότερα λαχανικά σε

• 2 φλιτζάνια ωμά
• 1 φλιτζάνι βρασμένα λαχανικά

Για τα αμυλούχα λαχανικά 

• 1 μικρή πατάτα
• 1/2 φλιτζάνι καλαμπόκι, αρακάς

 Ακολουθεί η ομάδα του κρέατος και των υποκαταστάτων του όπου συστήνεται η ημερήσια κατανάλωση 4 ισοδυνάμων  για αγόρια και κορίτσια, 4-8 ετών.

  Τα ισοδύναμα από την ομάδα του κρέατος και των υποκαταστάτων είναι

• 1 μικρή μπριζόλα αντιστοιχεί σε 4 ισοδύναμα
• 1 φέτα γαλοπούλα (αλλαντικό) αντιστοιχεί σε 1 ισοδύναμο
• 1 αυγό αντιστοιχεί σε 1 ισοδύναμο
• 1 μικρό ψητό ψάρι αντιστοιχεί σε 3 ισοδύναμα
• 1 φλιτζάνι όσπρια σούπα αντιστοιχεί σε 2 ισοδύναμα
• 1 μικρό μπιφτέκι ( από άπαχο κιμά) αντιστοιχεί σε 2-3 ισοδύναμα
• 1/2 στήθος κοτόπουλου χωρίς πέτσα αντιστοιχεί σε 3 ισοδύναμα

 Τέλος τα ισοδύναμα που προτείνεται να καταναλώνται ημερησίως από την ομάδα των λιπών και των ελαίων είναι 4 (για αγόρια και κορίσια της ηλικίας 4-8 ετών).

 Ένα ισοδύναμο από την ομάδα των λιπών και των ελαίων αντιστοιχεί σε 

• 1κ.γ. ελαιόλαδο
• 8-10 ελιές
• 1 κ.γ. βούτυρο/μαργαρίνη
• 1 κ.γ. μαγιονέζα
• 2 κ.γ. ταχίνι
• 5 αμύγδαλα
• 6 καρύδια
• 10 φιστίκια

 Όσον αφορά τα γλυκά αυτό που αναφέρεται είναι η περιστασιακή και με προσοχή κατανάλωση τους στο διαιτολόγιο του ατόμου, σε μικρές ποσότητες και όχι σε καθημερινή βάση.